Met Arie op natuursafari!

Zaterdag 2 november heb ik via de AMC fotoclub een workshop natuurfotografie gevolgd bij natuurfotograaf Arie van den Hout. De locatie was de Westerheide, bij Hilversum, voor mij niet zo heel ver rijden. Ik was hier eerlijk gezegd nog nooit geweest, maar ik ben blij verrast over dit mooie stukje natuur zo vlak bij.

We begonnen de workshop met een voorstelrondje, zodat duidelijk werd wat ieders ervaring was en wat je van de workshop verwachtte of hoopte te leren. Ik heb aangegeven dat ik graag wilde leren hoe je nou een interessante landschapsfoto kunt maken. Dat is nog steeds iets waar ik niet zo goed in ben. Volgens Arie kwam dat deze ochtend ruim aan bod, mooi.

Arie heeft ons vervolgens gevraagd bepaalde camera-instellingen te gebruiken die dag. Zo gingen we in de M-stand fotograferen, op de burst-modus (dus paar foto’s snel achter elkaar), beeldstabilisatie aan (behalve zodra je je statief ging gebruiken), de continue focus voor het scherpstellen en de kleurruimte Adobe RGB als je in RAW fotografeert en aan nabewerking doet (want mooiere kleuren). De ISO uiteraard zo laag mogelijk en de witbalans op bewolkt.

Daarna kregen we uitleg over de belichting meten/vastzetten in de M-stand. In principe kun je eenmaal de belichting goed zetten door op een bepaald punt op de grond (bv het gras) te meten en dusdanig in te stellen dat e.e.a. goed is belicht. Als de weersomstandigheden niet wijzigen, dan hoef je niet steeds van alles opnieuw in te stellen, alles in het landschap zal dan goed belicht zijn. Behalve dan misschien de lucht, deze zal wellicht overbelicht zijn. Aan de hand van het histogram leerden we hoe we kunnen zien of je foto voldoende informatie bevat en niet onderbelicht of juist overbelicht is. Ik moest meteen weer aan mijn vorige workshop denken… (het leven heeft geen zin zonder histogram). We leerden ook dat het bijna onmogelijk is om zonder filters een foto te maken waarop zowel het landschap als de lucht goed belicht zou zijn en dat we in dat geval dus keuzes moeten maken. Of een mooie wolkenlucht met voldoende tekening en een wat donker landschap of een goed belicht landschap met een overbelicht vlak voor wat de lucht betreft.

Tot slot kregen we nog een briefje mee met een aantal opdrachten die we tijdens deze ochtend uit moesten voeren. Ik vind dat altijd wel leuk, je bent dan net wat gerichter om je heen aan het kijken.

Vanaf de plek waar we de instructie kregen maakte ik bovenstaande landschapsfoto. Arie had net uitgelegd dat je in een landschap kunt zoeken naar lijnen of bepaalde elementen, zoals bomen. Je kunt ook diepte/spanning creëren door iets om de voorgrond te plaatsen. Ik koos er voor de horizon op 1/3 te plaatsen en de bomen in het midden. Het pad zorgt voor een bepaald lijnenspel, al is dat niet zo heel sterk aanwezig. Het plukje hei op links komt weer terug in het stuk onder de bomen. In de oorspronkelijke RAW foto was de lucht overbelicht. In de nabewerking heb ik door de knop “nevel verwijderen” toch nog iets van de tekening in de wolken terug kunnen halen. Ik vind de foto nog wel steeds aan de donkere kant, maar zo zag het er in mijn beleving ook uit op dat moment.

We gingen op pad en al snel begon het een beetje te spetteren. We gingen even onder de bomen staan, waar Arie nog de tip gaf om juist laaghangende takken te gebruiken om die overbelichte lucht een beetje ‘weg te werken’. Dat ziet er dan een beetje als volgt uit:

Zo kun je toch een mooie landschapsfoto maken. Nu is de foto hierboven niet zo heel fraai, je ziet de regenspetters op de lens lichte vlekken maken in het bladerdak, maar dit is even ter illustratie. Op dit moment kwam de regen met bakken uit de lucht en begon het te waaien, dus ik heb de camera snel in de tas gedaan om waterschade te voorkomen. Die regenbui hield echt heel lang aan, we hebben zeker een kwartier staan schuilen. Buienradar voorspelde dat dit nog wel even zou aanhouden, dus een paar cursisten haakten toch maar af en gingen richting de auto. Ik besloot het toch nog even aan te kijken en Buienradar bleek hartstikke ongelijk te hebben. Niet veel later hield het op met regenen en konden we weer op pad.

Arie wees me op takken met de bessen langs een hek, dat je dit soort dingen op de voorgrond van je landschapsfoto kunt zetten als eyecatcher. Je moet dan wel een klein diafragma (groot getal) gebruiken, wil je zowel de voorgrond als het landschap erachter scherp krijgen. Het was even zoeken naar de juiste instellingen, want met een klein diafragma fotograferen vraagt ook een langere sluitertijd. Uiteindelijk heb ik de volgende foto gemaakt (F11, 1/60, ISO 200):

Het landschap op de achtergrond is niet zo spannend en de lucht is nog grauw van de bui die overdrijft, dus die besjes geven echt meerwaarde aan de foto. Ik ben in ieder geval blij met het eindresultaat.

Niet veel verder maakte ik onderstaande foto, weer geïnspireerd door de eerdere foto onder de boom. De takken op de grond symboliseren het verval en de komst van de herfst, de blaadjes beginnen bij deze berk ook al te verkleuren. Misschien had ik iets meer door de knieën moeten gaan, zodat de bomenrij op de achtergrond niet dwars door de takken van de berk valt, maar dat er een klein strookje lucht tussen zit. Iets om een volgende keer aan te denken.

Het begon uiteindelijk een beetje open te trekken en de zon liet zich voorzichtig zien. Dat leverde weer mooie licht- en schaduwplekken op in het veld. Dit kun je terugzien in onderstaande foto. De blauwe lucht steekt hier mooi af tegen het geel in het veld. De kleuren van de bomen heb ik wel een beetje aangezet, zodat de herfsttinten goed zichtbaar worden.

Op hetzelfde plekje draaide ik iets meer links en ging een beetje door mijn knieën, waardoor ik weer een heel andere foto kreeg (zie onder). Het loont dus de moeite om verschillende standpunten uit te proberen en zo de beste compositie te bepalen. Ik vind onderstaande foto toch net wat dynamischer, door meer details op de voorgrond en een mooiere lucht.

Toen ik me omdraaide zag ik deze bomenrij staan. Prachtig, die drie zo bij elkaar die bijna optisch 1 hele grote boom vormen.

Arie gaf hier als tip ook weer een laag standpunt in te nemen, zodat je de hei en de horizon op de achtergrond nog kunt zien onder de takken door. Dit soort tips zijn echt een eyeopener voor mij. En een uitdaging voor mijn stijve lijf, haha.

Arie beschikte trouwens over een verrekijker, eigenlijk wel een must voor een natuurfotograaf. Hij zag hierdoor (en ik denk ook wel door zijn geoefende ogen) de reeën op de hei achter de bomen. We liepen dus snel verder, maar wel heel stil tussen de bomen, zodat we niet zouden opvallen. De wind kwam vanaf de andere kant, dus ze konden ons niet ruiken. Ik had helaas geen supertelelens mee, daar ben ik voor aan het sparen, maar het was al zo bijzonder om de reeën in het open veld te zien. Alleen dat was al genieten. De zon was inmiddels gaan schijnen en dat gaf weer prachtige kleuren op de hei. Als je goed kijkt zie je twee reeën in onderstaande foto. Ze kijken heel alert naar de wandelaars die in de verte aan komen lopen. We hoopten dat ze hierdoor dichter naar ons toe zouden komen. Arie vertelde dat er op deze manier wel eens een ree recht op hem af kwam lopen, die zag hem pas op het laatst. Lijkt me een mooie ervaring!

Ze bleven best lang op die plek staan, dus ik experimenteerde nog maar wat met de compositie. In onderstaande foto heb ik een bosje op de voorgrond geplaatst. In de verte zie je de reeën, als je heel goed kijkt. Het bosje trekt misschien nu te veel aandacht, dus ik weet niet of je als kijker doorgeleid wordt naar de dieren in de verte. Toch vind ik hem wel wat hebben…

Er stond ook nog een opdracht op het lijstje om een unieke abstracte en/of artistieke foto vanuit je gevoel te maken. Een cursist was bezig met dubbele belichting, dus voor mij een mooi moment om ook eens artistiek aan de slag te gaan. Om het bos goed te belichten was een iets langere sluitertijd nodig, waardoor ik wat met beweging kon spelen. In onderstaande foto bewoog ik de camera van boven naar beneden, een beetje schuin. De sluitertijd is hier 0,8 seconde, diafragma F11:

Ik herinnerde me nog de foto van de vuurtoren van Noordwijk, waarbij ik tijdens het maken van de foto inzoomde met mijn lens. Ik besloot dat ook eens op het bos los te laten. Voor een mooi effect had ik een sluitertijd van 1/3 seconde en diafragma F14 nodig. Je wordt nu als ware het bos ingezogen. Erg leuk om hier mee te spelen.

Ik probeerde ook nog een versie met de camera gericht op het bladerdak, dus omhoog naar de lucht. Door de blauwe lucht en het (toch nog) frisse groen gaf dit ook een heel verrassend resultaat:

Het lijkt bijna wel vuurwerk! Ik heb in de nabewerking de kleuren wel een beetje aangezet. Nu knalt het er echt uit.

Voor bovenstaande foto’s had ik de camera op single shot gezet. Arie gaf aan dat je dit ook in de burst-modus kunt doen. Dan kun je dus gewoon blijven afdrukken en in-en uitzoomen. Dan zit er uiteindelijk altijd wel een mooie plaat tussen. Op die manier maakte ik onderstaande foto:

Doordat het flink geregend had, lagen er ook flinke plassen. Dat levert dan ineens weer een mooi plaatje op:

En om nog even een indruk te geven van het mooie bos zonder al die vage strepen:

Uiteindelijk toch ook weer even naar de reeën gekeken, ze namen op een gegeven moment een mooie spurt richting de bomen met zijn vieren. Er kwamen wat wandelaars te dichtbij.

Twee reeën kwamen uiteindelijk toch onze kant op. Hierdoor kon ik ze met mijn beperkte zoomlens uiteindelijk toch nog wat groter in beeld krijgen.

Ze hielden ons wel een beetje in de gaten, enkele cursisten stonden toch nog in het zicht. Uiteindelijk zijn we toch maar doorgelopen, het was niet te verwachten dat ze nog dichterbij zouden komen. We staken een bospad over en kwamen daar aan de andere kant nog vier Schotse Hooglanders tegen die in het zonnetje lagen te herkauwen. Wat een mazzel hadden wij deze ochtend. Het is geen garantie dat je dieren ziet tijdens je workshop, maar wij hadden veel geluk deze keer!

Deze lag zo mooi in de zon, het zonlicht geeft echt een mooie gloed op de vacht, die lijkt nu nog bruiner. Arie gaf me de tip om de dieren niet alleen van bovenaf te fotograferen, maar ook eens te kijken wat het doet als je heel laag bij de grond zat. Hij liet me wat voorbeelden zien van de mogelijkheden, dat je kunt spelen met de achtergrond. Ik maakte daarop onderstaande foto en kon ook weer een opdracht van mijn lijstje afvinken (Fotografeer een dier in zijn omgeving).

Je laat zo meer van de omgeving zien, maar door die donkere bomenpartij op de achtergrond is deze ook veel minder druk dan de foto daarboven. Het dier komt nog beter uit, als het ware. Misschien had ik nog een paar stappen naar rechts moeten nemen zodat de berk op de achterrond er niet meer op stond. Al met al vind ik het niet heel storend.

Ze blijven eigenlijk best relaxed liggen, we konden er gewoon omheen lopen, af en toe keken ze wel wat nieuwsgierig. Bijna aaibaar. Maar ik denk dat je er toch wel met eerbied omheen moet lopen, die hoorns zien er gevaarlijk genoeg uit.

En nog een laatste foto van deze imposante dieren, met een aantal van medecursisten in actie:

Dan zie je ook meteen hoe groot ze zijn, deze lobbessen. De workshop was nu zo’n beetje ten einde, we liepen weer richting de auto’s. Maar toch nog even door het bos op zoek naar paddenstoelen voor de opdracht “isoleer een close-up object d.m.v. diafragmakeuze”. Ik vond er nog eentje. Geen idee welke, als iemand het weet, laat even een berichtje achter, het is altijd leuk om te weten. Ik koos trouwens diafragma F4,5, waardoor je een onscherpe achtergrond krijgt in dit geval.

En met een laatste foto (nog net even de opdracht “beweging weergeven”kunnen doen) sloot ik deze ontzettend leuke en leerzame workshop af.

Het was leuk om met mijn AMC collega’s deze workshop te kunnen volgen. Ik was al een tijdje niet meer met de AMC fotoclub op pad geweest, maar het kwam nu zo mooi uit. Ik heb er echt van genoten. Op die hoosbui na dan 😉

Wil je ook zo’n workshop volgen, kijk dan even op de website van Arie van den Hout (www.arievandenhout.com). Hij maakt echt zulke mooie foto’s, maar geeft dus ook workshops en lezingen. Ik vond hem ontzettend sympathiek en hij gaf ons veel goede tips mee en bleef heel relaxed ondanks dat er een paar mensen te laat waren en ondanks die enorme hoosbui. En ik ben echt heel blij met de mooie landschap- en dierenfoto’s die ik heb gemaakt en de indrukken die ik heb opgedaan. Het is zo leuk om nieuwe dingen te leren!

Ik hoop dat ik iemand met mijn blog heb kunnen inspireren tot het maken van mooiere en creatievere natuurfoto’s. Ik hoor het graag!